دادخواست چیست و چگونه تنظیم می‌شود؟

نکات مهم و قابل توجه در هنگام تنظیم دادخواست به دلایل زیر اهمیت دارند زیرا دادخواست مهمترین ابزار برای اعلام ادعاها و حمایت از حقوق و حقایق مطرح شده در پرونده است. رعایت نکات مهم در تنظیم دادخواست، اثربخشی بیشتری در دفاع از حقوق مشتری و بالندگی در پرونده به همراه دارد.

توضیحات دقیق و موشکافانه در دادخواست، امکان درک و دریافت بهتر و دقیق‌تر موضوعات مطرح شده را برای دادگاه و طرف مقابل فراهم می‌کند. این موضوع به دقت در تهیه مدارک، شواهد و استدلال‌های قانونی بستگی دارد.توجه به نکات فنی و قانونی در دادخواست، از وقوع اشکالات و ابهامات در اجرای پرونده جلوگیری می‌کند. این ابهامات ممکن است باعث تأخیر و افت و کاستی در رفع اختلافات و اجرای قوانین شود.

رعایت استانداردها و قوانین مربوطه در تنظیم دادخواست نیز نشان از احترام به مراجع قضایی و قانونی است. این امر می‌تواند تأثیر مثبتی بر نگرش دادگاه به پرونده داشته باشد همچنین رعایت نکات مهم در تنظیم دادخواست می‌تواند به کاهش هزینه‌ها و زمان مورد نیاز برای حل اختلافات و رسیدگی به پرونده‌ها کمک کند.

به طور کلی، این نکات مهم و قابل توجه در تهیه دادخواست نقش بسزایی در ایجاد یک پرونده موفق و پایدار بازی می‌کنند و به تسریع و بهبود فرآیند قضایی کمک می‌کنند. موارد اصلی که باید در یک دادخواست نوشته شود موارد زیر می باشد:

۱.تنظیم بر روی برگ چاپی مخصوص: در گذشته اگر دادخواست شما را بر روی برگی غیر از برگه چاپی مخصوص تهیه می کردید، دفتر دادگاه قبول نمیکرد؛ زیرا این کار به عنوان تخلف محسوب میشد. اما با توجه به پیشرفت فناوری و روند الکترونیکی شدن ثبت اسناد قضایی، الزامات قانونی آن تغییر کرده و این مورد موضوعیت ندارد.

۲. تنظیم به زبان فارسی: شما باید دادخواست خود را به زبان فارسی تنظیم کنید؛ در غیر این صورت، عمل شما قانونی نخواهد بود.

۳. امضاء: شما باید تمامی اوراق قضایی خود را امضا کنید. در صورتی که قادر به امضا نیستید، می‌توانید به جای آن اثر انگشت خود را بگذارید. دادخواستی که به هر دلیلی امضا نداشته باشد، توسط دفتر دادگاه دریافت نخواهد شد زیرا این موضوع به عنوان یک تخلف تلقی می‌شود.

۴. تاریخ: شما باید تاریخ تقدیم دادخواست خود را به دفتر دادگاه روی آن قید نمایید. نوشتن تاریخ بسیار مهم است، زیرا تاریخ رسید دادخواست به دفتر، تاریخ اقامه دعوا محسوب می‌شود. البته، در حال حاضر، سیستم الکترونیکی خود این تاریخ را درج می‌نماید.

۵.نام و اقامتگاه خواهان: به عنوان خواهان، شما باید نام، نام خانوادگی، سن، اقامتگاه و حتی‌‌‌‌‌‌‌ الامکان شغل خود را در دادخواست ذکر کنید. در واقع، شما باید خود را به صورت کامل معرفی کنید. اگر شما نام و اقامتگاه خود را ذکر نکنید، دفتر دادگاه ممکن است قرار رد دادخواست را صادر کند. اقامتگاه، محلی است که شخص در آن سکونت دارد و مرکز مهم امور او نیز در آنجا است. اگر محل سکونت شخص، با مرکز مهم امور او متفاوت باشد، برای مثال محل سکونت و محل کار شخص در دو شهر مختلف باشد، مرکز مهم امور او، یعنی محل کار او، اقامتگاه آن شخص محسوب می‌شود. همچنین هیچ شخصی نمی‌تواند بیش از یک اقامتگاه داشته باشد.

۶. نام و مشخصات خوانده: شما باید در دادخواست خود نام، نام خانوادگی، اقامتگاه و شغل خوانده (شخصی که شما بر علیه او و به نفع خود دعوایی را طرح می‌کنید) را ذکر کنید. اگر این موارد را ذکر نکنید، دفتر دادگاه ممکن است دادخواست شما را قفل کند. به این صورت، مدیر دفتر برای شما یک اخطار برای رفع نقص ارسال خواهد کرد و شما باید ظرف ده روز با مراجعه حضوری یا ارسال لایحه به طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی این نقص را برطرف کنید. اگر در مدت مقرر نقص را بر طرف نکنید، دادخواست شما توسط دفتر دادگاه رد خواهد شد.

در صورتی که از محل سکونت خوانده اطلاعی ندارید، باید این موضوع را به دفتر دادگاه اعلام کنید. در این صورت، با هزینه شما، یک آگهی در روزنامه منتشر خواهد شد.

۷. تعیین خواسته: به طور حتم، هنگام تهیه دادخواست، شما باید در بخش مربوط به خواسته‌های خود، مطالب خود را به صورت دقیق و روشن مشخص کنید. به عنوان مثال، ممکن است خواسته‌های شما شامل الزام خواسته به ارائه سند رسمی، یا محکومیت خواسته به پرداخت جریمه مالی باشد. عدم تعیین خواسته‌ها می‌تواند باعث توقیف دادخواست توسط دفتر دادگاه شود. در این صورت، مدیر دفتر برای شما یک اخطار جهت رفع نقص صادر خواهد کرد و شما باید ظرف مهلت ده روز با مراجعه به دادگاه یا ارسال لایحه الکترونیکی این نقص را برطرف کنید. در غیر این صورت، دفتر دادخواست شما را رد خواهد کرد.

۸. تعیین بهای خواسته در دعاوی مالی: وقتی شما دادخواست خود را تهیه می‌کنید، لازم است مبلغ مالی مورد درخواست خود را نیز ذکر کنید. به عبارت دیگر، شما باید ارزش پولی خواسته‌تان را مشخص کنید. البته در مواردی که موضوع درخواستی مالی نباشد، مانند دعوای طلاق یا تمکین و موارد مشابه، یا در مواردی که امکان تعیین مبلغ خواسته وجود نداشته باشد، لازم نیست به مبلغ اشاره کنید. عدم اشاره به مبلغ مالی در مواردی که امکان تعیین آن وجود دارد، می‌تواند باعث توقیف دادخواست شما شود. در این صورت، مدیر دفتر دادگاه یک اخطار برای رفع نقص به شما صادر خواهد کرد و شما باید ظرف مهلت ده روز با مراجعه به دادگاه این نقص را برطرف کنید؛ در غیر این صورت، دفتر دادگاه دادخواست شما را رد خواهد کرد.

۹.تعهدات یا دلایل خواهان: شما باید در قسمت شرح دلایل یا تعهدات، دلایل یا اصولی که به نظر خود احقاق حقی می‌دهند، را ذکر کنید. به عنوان مثال، شما باید بیان کنید که بر اساس یک توافق قراردادی مانند قرارداد اجاره، رهن، خرید و فروش، یا وکالت و موارد مشابه، یا بر اساس اتفاقی مانند خسارت یا غصب و موارد مشابه، خود را مستحق یک حق یا ادعا می‌دانید و به همین دلیل دعوا را طرح کرده‌اید.

۱۰. درخواست از دادگاه: علاوه بر خواسته و بهای آن که در دادخواست مشخص می‌کنید، ممکن است درخواست‌های دیگری نیز از دادگاه داشته باشید. این شامل مواردی مانند هزینه‌های دادرسی، حق الوکاله وکیل، سایر خسارات مرتبط با دادرسی، جبران خسارات ناشی از تأخیر در انجام تعهدات و موارد مشابه است. شما باید این موارد را نیز ذکر کنید و توضیح دهید که از دادگاه درخواست دارید که این موارد را در نظر بگیرد و اقدام لازم را انجام دهد.

۱۱. ادله و مدارک اثبات دعوا: وقتی شما دادخواست خود را تهیه می‌کنید، باید تمامی ادله و مدارکی که برای اثبات ادعای خود دارید را ذکر کنید. این می‌تواند شامل اسناد رسمی، شواهد، گواهی‌ها، اظهارنامه‌ها، اسناد شخصی، شهادت‌نامه‌ها و مدارک دیگری باشد که قادر به اثبات ادعای شما هستند. همچنین، اگر شاهدی موجود است که می‌تواند در مورد دعوای شما شهادت دهد، نیز باید اطلاعات مربوط به آن شاهد را در دادخواست خود بنویسید. این اطلاعات شامل نام، آدرس و شرح شاهد و شواهدی که او ممکن است ارائه کند می‌شود.

۱۲. پیوست‌ها: در صورتی که دادخواست شما پیوستی دارد، باید یک کپی مطابق با اصل آن را نیز به دفتر دادگاه ارائه دهید. به‌عنوان مثال، اگر به سندی اشاره کرده‌اید که برای اثبات ادعای خود استفاده می‌کنید، باید یک کپی از آن سند همراه با دادخواستتان تحویل دهید. همچنین، اگر به‌عنوان ولی یا طرح دعوا نموده‌اید، باید یک کپی از سندی که اثبات کننده سمت ولایت یا قیومیت شما است، به دفتر دادگاه ارائه دهید.

نکته مهمی که درباره پیوست‌ها وجود دارد، این است که اگر موضوع دعوای شما مربوط به آپارتمان، ملک یا زمین است، باید فرم مخصوص ارزش منطقه‌ای ملک را پر کنید و آن را به پیوست دادخواست خود اضافه کنید. ارزش منطقه‌ای ملک معمولاً ارزشی کمتر از ارزش بازاری ملک دارد و برای محاسبه هزینه‌های دادرسی استفاده می‌شود.

۱۳. تعداد نسخه های دادخواست و پیوست ها: شما باید به تعداد خواندگان، به علاوه یک نسخه، از دادخواست و پیوست‌های آن تهیه و به دفتر دادگاه تقدیم نمایید.

۱۴. پرداخت هزینه دادرسی: در صورت عدم پرداخت هزینه‌های دادرسی مرتبط با دعوای شما، دادخواست شما توسط دفتر دادگاه توقیف خواهد شد.