دیه چیست و دعاوی مربوط به آن با دارتوت

مجازات دیه از جنبه‌های مختلف قابل تقسیم به اقسام مختلف است. اقسام دیه عبارتند از:

• دیه مقدر: در این حالت، میزان دیه برای نوع خاصی از آسیب‌ها و خسارات، توسط قانون یا مقررات رسمی مشخص می‌شود. به عبارت دیگر، میزان دیه برای صورت‌های خاصی از آسیب‌ها تعیین و مشخص شده است.
• دیه غیرمقدر: در این حالت، میزان دیه توسط قانون یا مقررات رسمی مشخص نشده و به صورت شخصی و براساس تحلیل‌های کارشناسی پزشکی قانونی و تصمیم قاضی دادگاه تعیین می‌شود. این اقسام دیه به منظور رسیدگی به مواردی که میزان دیه برای آن‌ها در قوانین مشخص نشده است، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

• دیه قتل: که یک مفهوم مهم در قانون جزایی ایران است. این مفهوم به معنای جبران مالی خسارت جانی است که یک شخص به دیگری وارد کرده و به عنوان جبران برای خسارت ناشی از قتل مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به قوانین جمهوری اسلامی ایران، میزان دیه قتل برای زن و مرد اختلاف دارد و توسط قوه قضائیه یا قانونگذاری مشخص می‌شود. این میزان مشخصه توسط مقامات قضائی اعلام شده و به عنوان مبلغ کامل جبران خسارت جانی تعیین می‌شود.بنابراین، در صورت وقوع قتل، مجرم مطابق با قوانین مربوطه موظف است دیه قتل را به خانواده مقتول پرداخت کند، و این دیه توسط نهادهای قضایی معین می‌شود و براساس قوانین و مقررات مشخصی تعیین می‌شود.
• دیه اعضای بدن: در سیستم دیه اعضای بدن، اصل تعیین مقدار دیه به این صورت است که اگر کسی با هدف عمدی یا غیرعمدی به فردی آسیب وارد کند، موظف به پرداخت دیه معین می‌شود. به عنوان مثال، اگر آسیب به یک عضو واحد که فقط یکی از آن وجود دارد (مانند دست) وارد شود، فرد مجبور است دیه کامل را پرداخت کند. همچنین، در صورتی که مثلاً یک چشم آسیب ببیند، مقدار دیه به نصف از مبلغ کامل کاهش می‌یابد و فرد مجرم موظف به پرداخت این نصف دیه می‌شود. این نظام به عنوان جبران خسارات جسمانی و تشویق به پیشگیری از آسیب‌ها عمل می‌کند.

• دیه منافع اعضا: در قوانین مجازات اسلامی، مفهوم دیه منافع اعضا به معنای تعیین یک مبلغ پولی است که مجرم ملزم به پرداخت آن به فردی است که به علت اقدام مجرمانه، منافع یکی از حواس یا اعضای حسی یک فرد را از دست داده است. به عبارت دیگر، فرد مجرم موظف به پرداخت دیه منافع اعضا خواهد بود.برای مثال، اگر شخصی توسط فردی آسیب نرسیده اما حواس یا حس شنوایی آن فرد از بین رفته باشد، مجرم ملزم به پرداخت دیه منافع اعضا مرتبط با حس شنوایی خواهد بود. این شامل دیه عقل، دیه بینایی، دیه بویایی، دیه شنوایی و سایر حواس و اعضای حسی مشخص شده در قانون مجازات اسلامی می‌شود.

• دیه جراحات: در صورتی که فردی به صورت عمدی یا غیرعمدی جراحتی به فرد دیگری وارد کند، قانون مجازات اسلامی معین کرده که مجرم موظف به پرداخت دیه جراحات به آن فرد خواهد بود. مقدار دیه جراحات بر اساس میزان جراحت وارده به فرد مجروح تعیین می‌شود که توسط پزشکان قانونی با تشخیص مناسب انجام می‌شود. این دیه شامل خسارات کمتری نظیر خراش، کبودی، و تورم است.با این تعیین مبلغ دیه جراحات، هدف از این سیاست جبران خسارت‌های جسمانی و تحمیل هزینه‌های مالی بر مجرم می‌باشد.در جدول زیر درصد دیه برای برخی از انواع جراحت را برای شما ذکر می‌کنیم: