انواع طلاق در ایران مقاله ایست کلی برای توضیح این رخداد در زندگی مشترک افراد، همچنین می توانید مقاله انواع طلاق در اهل سنت را مطالعه کنید.
طلاق در معنای لغوی، به مفهوم رها شدن و آزاد شدن است. در زندگی مشترک، هر ازدواجی ممکن است به دلایل مختلف به ناسازگاری ختم شود. به همین دلیل، نهاد حقوقی طلاق پیشبینی شده تا زوجین بتوانند به شکلی قانونی و شرعی به زندگی مشترک خود پایان دهند. این فرآیند، مانند سایر اعمال حقوقی، پیامدها و آثار خاص خود را دارد.
در فقه اسلامی، طلاق بهعنوان یکی از حقوق مرد شناخته میشود. اما بر اساس قوانین فعلی، زن نیز این امکان را دارد که از دادگاه درخواست صدور حکم طلاق کند. همچنین، زوجین میتوانند با توافق متقابل برای جدایی اقدام کنند. برای اجرای طلاق، چه از نوع یکطرفه و چه توافقی، باید تشریفات قانونی مشخصی طی شود. در نهایت، تصمیمگیری درباره امکان جدایی آنها بر عهده دادگاه است.طلاق به دستههای مختلفی تقسیم میشود و هر نوع آن دارای شرایط و ویژگیهای خاص خود است که باید رعایت شود.
گروه حقوقی دارتوت با کمال میل و با داشتن بهترین وکلای پایه یک دادگستری در دعاوی مربوط به خانواده از جمله دعاوی طلاق حاضر است مشاوره های تخصصی و راه کار های لازم حقوقی را در اختیار مراجعین و موکلین خود قرار دهد تا در پروسه حقوقی طلاق دچار مشکل نشوند.شما می توانید برای دریافت فقط مشاوره حضوری یا آنلاین همین حالا با شماره 09128508709 تماس بگیرید. و دعاوی حقوقی خود را با اطمینان کامل به ما بسپارید.
انواع طلاق در قانون ایران
برای بررسی انواع طلاق در قانون مدنی، باید به مواد ۱۱۴۳و ۱۱۴۵ این قانون مراجعه کرد. بر اساس ماده ۱۱۴۳ ، “طلاق بر دو قسم است: بائن و رجعی.” همچنین، ماده ۱۱۴۵ تصریح میکند،طلاقی که پیش از نزدیکی انجام شود،طلاق زن یائسه و طلاق خلع و مبارات، مشروط بر اینکه زن به عوض رجوع نکرده باشد
و طلاق پس از سه وصلت متوالی، چه این وصلت ناشی از رجوع باشد یا از ازدواج جدید، بائن است.
نکته مهم دیگر این است که در بحث انواع طلاق، گاه دستهبندیهایی مانند “طلاق بر اساس حق رجوع” یا “طلاق بر اساس فرد درخواستکننده” دیده میشود. این تقسیمبندیها نیز در نهایت به همان دو نوع طلاق رجعی و بائن و زیرمجموعههای آن اشاره دارند و صرفاً معیارهای مختلفی برای تفکیک آنها به کار رفته است. بنابراین، سخنی از نوع جدیدی از طلاق در میان نیست، بلکه این دستهبندیها صرفاً به جنبههای متفاوتی از طلاقهای موجود میپردازند.
انواع طلاق بر اساس امکان رجوع
پس از جدایی زن و شوهر، مرد در مدت عده حق رجوع به زن را دارد. این بدین معناست که بدون نیاز به ازدواج مجدد، مرد میتواند با ثبت رجوع، زندگی مشترک با همسر سابق خود را دوباره آغاز کند. این حق، همواره در اختیار مرد است و حتی اگر توافقی برخلاف آن صورت گیرد، از نظر قانونی معتبر نیست.طلاق از نظر امکان رجوع به دو دسته اصلی تقسیم میشود: طلاق بائن و طلاق رجعی.
طلاق رجعی
طلاق رجعی یکی از انواع طلاق در اسلام و قانون مدنی است. بر اساس قوانین، هر طلاقی که در چارچوب مصادیق ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی (موارد طلاق بائن) قرار نگیرد، طلاق رجعی محسوب میشود. قانونگذار اصل را بر رجعی بودن طلاقها قرار داده و موارد طلاق بائن را بهصورت حصری تعیین کرده است.
در طلاق رجعی، اگرچه صیغه طلاق جاری شده و زن موظف به نگهداشتن عده طلاق رجعی است، زوجین موظف به رعایت سایر حقوق و تکالیف زوجیت هستند، بهجز در مورد رابطه جنسی. همچنین، اگر طلاق در شرایط نشوز (نافرمانی زن) اتفاق نیفتاده باشد، مرد ملزم به پرداخت نفقه زن در دوران عده است.
قانون مدنی در ماده ۱۱۴۸، حق رجوع از طلاق را برای مرد به رسمیت شناخته است. این حق به مرد اجازه میدهد که در طول مدت عده، از طلاق پشیمان شده و قصد ادامه زندگی مشترک را اعلام کند. با اعلام رجوع، طلاق بیاثر شده و زن و مرد بدون نیاز به جاری شدن عقد مجدد، به یکدیگر محرم میشوند.
ثبت رجوع در دفترخانه الزامی است، اما صحت رجوع وابسته به اطلاع زن نیست. بااینحال، تا زمانی که زن از رجوع مرد آگاه نشود، ملزم به انجام تکالیف زوجیت نخواهد بود. با توجه به پیامدهای احتمالی ناشی از عدم اطلاعرسانی رجوع، از جمله امکان ازدواج مجدد زن و تبعات فقهی و حقوقی آن، توصیه میشود که رجوع مرد در اسرع وقت به زن اطلاع داده شود تا از بروز مشکلات جلوگیری گردد.
طلاق بائن
طلاق بائن در اسلام و قانون مدنی می باشد که که در ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی تعریف و در ماده ۱۱۴۵ به انواع آن اشاره شده است. اگر طلاق شامل موارد ذکرشده در ماده ۱۱۴۵ باشد، بهعنوان طلاق بائن شناخته میشود و مرد در دوران عده، حق رجوع به زن را نخواهد داشت.
از مصادیق طلاق بائن میتوان به طلاق زنان یائسه اشاره کرد؛ زنانی که به دلیل شرایط سنی دیگر قادر به تجربه عادت ماهانه نیستند. همچنین، طلاق بانوان باکره یا غیرمدخوله نیز در این دسته قرار میگیرد. در این موارد، پس از جاری شدن صیغه طلاق، زن و مرد به یکدیگر نامحرم میشوند و مرد از حق رجوع در مدت عده محروم خواهد بود.
طلاق خلع و مبارات نیز جزو طلاق بائن هستند، با این شرط که زن در دوران عده، از بذلی که برای طلاق داده است، رجوع نکرده باشد. در صورت رجوع زن به بذل، این طلاق دیگر بائن نخواهد بود. برای اجتناب از تکرار، جزئیات این موارد در بخشهای قبلی توضیح داده شده است.
در مواردی که مرد بر اساس حکم دادگاه مجبور به طلاق دادن همسر خود میشود، مانند اثبات عسر و حرج از سوی زن، این نوع طلاق نیز بائن محسوب میشود. دلیل این امر آن است که اگر مرد بتواند در چنین شرایطی رجوع کند، حکم دادگاه بیاثر شده و هدف از الزام طلاق که رفع مشکلات زن مانند عدم امنیت جانی یا ترک انفاق است، نقض خواهد شد.
لازم به ذکر است که در روند قضایی، اغلب طلاق خلع بهعنوان طلاق توافقی شناخته میشود. در بسیاری از مواردی که زن و مرد بهصورت توافقی از یکدیگر جدا میشوند، نوع طلاق در رأی دادگاه بهعنوان خلع بائن قید میشود.
طلاق خلع و مبارات
طلاق خلع و مبارات از جمله انواع طلاق بائن محسوب میشوند که در ماده ۱۱۴۵ قانون مدنی به آنها اشاره شده است، البته با این شرط که زن به مالی که به شوهر بذل کرده است (فدیه)، رجوع نکند.ماده ۱۱۴۶ طلاق خلع را اینگونه تعریف میکند:
“طلاق خلع آن است که زن، به واسطه کراهتی که از شوهر خود دارد، در مقابل مالی که به شوهر میدهد، طلاق میگیرد؛ اعم از اینکه مال مزبور، عین مهر یا معادل آن و یا بیشتر و یا کمتر از مهر باشد.”
ماده ۱۱۴۷ نیز طلاق مبارات را اینگونه شرح میدهد:
“طلاق مبارات آن است که کراهت از طرفین باشد؛ ولی در این صورت، عوض نباید زائد بر میزان مهر باشد.”
طلاق خلع
- زمانی که زن به دلیل کراهت یکطرفه از شوهر حاضر به پرداخت مالی به او میشود تا از یکدیگر جدا شوند، طلاق خلع اتفاق میافتد. این مال که به عنوان فدیه شناخته میشود، میتواند معادل مهر، کمتر یا بیشتر از آن باشد.در بسیاری از موارد قضایی، طلاق توافقی نیز در قالب طلاق خلع تعریف میشود و در رأی دادگاه به این نوع طلاق اشاره میشود. از ویژگیهای طلاق خلع این است که زن تا پیش از پایان مدت عده میتواند به فدیهای که به شوهر داده است، رجوع کند.اگر زن در مدت عده به مهریه رجوع کند، طلاق دیگر بائن نخواهد بود و مرد نیز از حق رجوع به زن برخوردار میشود. در این صورت، اگر مرد در مدت عده رجوع خود را اعلام کند، زن و شوهر بدون نیاز به عقد مجدد، دوباره به یکدیگر محرم میشوند و رابطه زوجیت از سر گرفته میشود.
طلاق مبارات
- این نوع طلاق زمانی رخ میدهد که کراهت بهصورت دوطرفه باشد؛ یعنی هم زن و هم شوهر از ادامه زندگی مشترک ناراضی باشند. در این حالت، زنی که تقاضای طلاق میکند، مالی را به شوهر میدهد، اما این مال نمیتواند بیشتر از مقدار مهر باشد.اگر فدیهای که زن به شوهر میپردازد، بیشتر از مهر باشد، طلاق مبارات همچنان صحیح است؛ اما مرد مالک مقدار اضافی نخواهد شد.
انواع طلاق بر اساس درخواست کننده
هرچند حق طلاق طبق قوانین اسلامی و قانون مدنی، بهطور عمده در اختیار مرد قرار دارد، اما در شرایط خاصی، زن نیز میتواند با ارائه دلایل موجه به دادگاه، درخواست طلاق دهد. علاوه بر این، ممکن است زن و شوهر با توافق دوطرفه تصمیم به پایان زندگی مشترک بگیرند. از این رو، انواع طلاق بر اساس شخص درخواستکننده به سه دسته،طلاق به درخواست مرد،طلاق به درخواست زن و طلاق توافقی تقسیم می شود.
۱.طلاق از طریق مرد
برای درخواست طلاق از سوی مرد، رعایت برخی تشریفات قانونی الزامی است. هرچند در گذشته طلاق به عنوان یک حق مسلم برای مرد در نظر گرفته میشد، اما طبق قوانین فعلی، این امر نیازمند طی کردن مراحل خاصی است که در ماده ۱۱۳۳ قانون مدنی به آن اشاره شده است. این ماده تصریح میکند: “مرد میتواند با رعایت شرایط مقرر در این قانون، با مراجعه به دادگاه درخواست طلاق همسرش را نماید.”
۲.طلاق از طرف زن
به صورت کلی طلاق از طرف زن به دو روش اصلی امکانپذیر است.که در این جا به هر یک پرداخته ایم:
- داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق): اولین مورد مربوط به داشتن وکالت در طلاق (حق طلاق) است که در عقدنامه یا از طریق توافقات جداگانه دریافت میشود. به این معنا که زن میتواند به نمایندگی از شوهر، درخواست طلاق کند و از این طریق به جدایی قانونی دست یابد. در چنین حالتی، زن به راحتی و بدون نیاز به اثبات دلیل خاصی، میتواند درخواست طلاق را از دادگاه یا دفترخانه ثبت کند.
- طلاق به استناد عسر و حرج: زن میتواند به دادگاه درخواست طلاق بدهد اگر بتواند ثابت کند که زندگی مشترک با شوهرش برای او مشقتآور و غیرقابل تحمل است. این وضعیت تحت عنوان عسر و حرج شناخته میشود. شرایطی که ممکن است عسر و حرج را ایجاد کند شامل ترک انفاق توسط مرد،بدرفتاری و خشونت،اعتیاد یا بیماریهای غیرقابل درمان،عدم توانایی مرد در ایفای وظایف زناشویی باشد که در این صورت اگر زن قادر به اثبات این شرایط باشد، دادگاه حکم طلاق صادر خواهد کرد.
برای اطلاعات بیشتر در خصوص طلاق از طرف زن این مقاله را بخوانید.
۳.طلاق توافقی
طلاق توافقی زمانی اتفاق میافتد که زوجین با توافق یکدیگر تصمیم به پایان دادن به زندگی مشترک خود میگیرند. در این نوع طلاق، هر دو طرف باید بر سر مسائل مختلف مانند مهریه، نفقه، حضانت فرزندان و دیگر حقوق مالی و قانونی توافق کنند. با وجود توافق، این نوع طلاق نیز نیاز به طی کردن مراحل قانونی دارد تا به شکل رسمی و قانونی ثبت شود. مراحل انجام طلاق توافقی عبارتند از مراجعه به دادگاه،صدور گواهی عدم امکان سازش و پرداخت حقوق مالی و تکالیف طرفین و در نهایت حکم طلاق صادر شود.
در نظر داشته باشید در طلاق توافقی، مسائل مالی مانند مهریه، نفقه، و دیگر حقوق زن باید قبل از درخواست طلاق توافقی مشخص و توافق شده باشد. طرفین باید نسبت به پرداخت مهریه و نفقه طبق توافقات خود عمل کنند.در طلاق توافقی، چون طرفین به توافقات رسیدهاند، معمولاً روند طلاق سریعتر از دیگر انواع طلاقها انجام میشود، اما همچنان نیاز به طی کردن مراحل قانونی دارد.شما عزیزان می توانید با خیالت راحت فرآیند مربوط به جدایی خود را به گروه حقوقی دارتوت بسپارید تا در کوتاه ترین زمان حکم طلاق توافقی شما را اخذ کنند.برای کسب اطلاعات بیشتر اینجا کلیک کنید.
داشتن حق طلاق یعنی چه؟
طلاق با داشتن حق طلاق یکی از انواع طلاق است که در آن، زن میتواند به دلیل داشتن حق طلاق از سوی مرد برای درخواست طلاق اقدام کند.یکی از روشهای اعطای حق طلاق به زن، وکالت در طلاق است. در این حالت، مرد میتواند در زمان عقد یا حتی بعد از عقد، به زن وکالت بدهد تا او بتواند برای طلاق درخواست کند. این وکالت میتواند در سند ازدواج ذکر شده یا به صورت جداگانه در دفترخانه ثبت شود. با داشتن این وکالت، زن میتواند به جای مرد وکیل بگیرد تا در مراحل مختلف اداری طلاق حضور داشته باشد و روند طلاق را پیگیری کند.برای اینکه حق طلاق برای زن اعتبار داشته باشد، باید سه شرط اساسی در نظر گرفته شود:
- بلاعزل بودن: این بدین معناست که حق طلاق به صورت دائمی و غیرقابل لغو به زن داده شده باشد، یعنی مرد نمیتواند آن را در آینده لغو کند.
- حق توکیل به غیر: زن باید بتواند این حق را به فرد دیگری نیز واگذار کند. به این معنی که زن میتواند به جای خودش یک وکیل برای پیگیری مراحل طلاق معرفی کند.
- حق اسقاط در تجدید نظرخواهی و فرجام خواهی: پس از اینکه حکم طلاق صادر شد، زن باید بتواند به سرعت و بدون هیچگونه مانعی برای ثبت طلاق اقدام کند و از حق اعتراض به رای طلاق در مراحل تجدید نظر یا فرجام خواهی، منصرف شود.
برای تنظیم یک سند معتبر وکالت در طلاق با مشاوران ما در تماس باشید تا بدون نگرانی و مشکل در کوتاه ترین زمان و به صورت تخصصی متن وکالت در طلاق را برای شما آماده کنیم.
انواع طلاق چه تفاوت هایی دارند؟
به طور کلی، تفاوتهای عمده بین طلاق رجعی و طلاق بائن شامل چند موضوع می شود که به برسی هر یک پرداخته ایم:
۱.حق رجوع مرد: مهمترین تفاوت میان طلاق رجعی و بائن این است که در طلاق رجعی، مرد حق رجوع به همسر خود را در مدت عده طلاق دارد. به این معنا که مرد میتواند بدون نیاز به ازدواج مجدد، با اعلام رجوع زندگی مشترک خود را از سر بگیرد.
اما در طلاق بائن و انواع آن (مگر در طلاق خلع و مبارات با شرایط خاص)، مرد حق رجوع به همسر خود را ندارد. این به این معناست که پس از صدور حکم طلاق، جدایی قطعی است.
۲.حقوق و تکالیف زن و مرد در مدت عده: در طلاق رجعی، تا پایان مدت عده، زن در حکم زوجه مرد است و تمام تکالیف مربوط به زندگی مشترک، به جز رابطه جنسی، پابرجاست. به طور خاص، زن از حق نفقه در این مدت برخوردار است.
اما در طلاق بائن و انواع آن، چنین حقوقی برای زن وجود ندارد. به عبارت دیگر، مرد موظف به پرداخت نفقه نیست مگر در موارد خاص، و تمام تکالیف زوجیت پایان مییابد.
۳.ارث بری زوجین: در طول مدت عده طلاق رجعی، زن و مرد از یکدیگر ارث میبرند، زیرا هنوز رابطه زناشویی آنها به طور کامل قطع نشده است.
اما در طلاق بائن و انواع آن، چون رابطه زناشویی قطع شده است، هیچ یک از طرفین از دیگری ارث نمیبرد.
دشوارترین روش طلاق
شاید نتوان گفت چه روشی برای طلاق دشوارتر است چرا که شرایط افراد به هنگام جدایی متفاوت از یک دیگر است.اما با در در نظر گرفتن موانع قانونی باید گفت دشوارترین روش طلاق، به طور معمول طلاق از طرف زن به علت عسر و حرج محسوب میشود. این نوع طلاق زمانی اتفاق میافتد که زن قادر به ادامه زندگی مشترک به دلیل مشکلات جدی مانند خشونت، ترک انفاق، بیماریهای سخت یا عدم تامین نیازهای زندگی باشد. در این شرایط، زن باید به دادگاه ثابت کند که ادامه زندگی با همسرش برای او غیر ممکن یا بسیار دشوار است.
مراحل درخواست طلاق از طرف زن در این موارد پیچیدهتر و زمانبر است. زن باید مدارک و شواهد کافی برای اثبات شرایط عسر و حرج یا مشکلات جدی دیگری که منجر به درخواست طلاق میشود، ارائه دهد. دادگاه پس از بررسی این شرایط، در صورتی که آنها را تایید کند، حکم طلاق را صادر خواهد کرد. این روند معمولاً با جلسات طولانیتر و نیاز به شواهد مستند و همچنین هزینههای قانونی بیشتر همراه است.
آسان ترین راه طلاق کدام است؟
آسانترین راه طلاق، معمولاً طلاق توافقی است. در طلاق توافقی، زن و شوهر با توافق یکدیگر تصمیم به جدایی میگیرند و شرایط طلاق از جمله مسائل مالی، مهریه، نفقه و حضانت فرزند (اگر داشته باشند) را از پیش مشخص میکنند. این نوع طلاق نسبت به سایر انواع طلاق سادهتر و سریعتر است زیرا نیاز به اثبات دلایل خاص یا جلسات طولانی در دادگاه ندارد.برای دریافت مشاوره و وکیل مجرب در زمینه خانواده با ما تماس بگیرید.
طلاق فوری با وکلای گروه حقوقی دارتوت
اگر درگیر فرایند طلاق هستید و به دنبال مشاوره حقوقی حرفهای میگردید، وکلای گروه حقوقی دارتوت در کنار شما هستند. ما با داشتن تجربه و تخصص در زمینه حقوق خانواده، به شما کمک میکنیم تا در تمامی مراحل طلاق، از جمله طلاق توافقی، طلاق رجعی و بائن، یا درخواست طلاق از طرف مرد یا زن، حقوق شما به درستی رعایت شود. از راهنماییهای حقوقی دقیق گرفته تا نمایندگی شما در دادگاه، وکلا و مشاوران ما با دقت و اطمینان کامل از منافع شما دفاع خواهند کرد. با گروه حقوقی دارتوت، روند طلاق شما سریع، آسان و قانونی خواهد بود. برای مشاوره رایگان و اطلاعات بیشتر، همین حالا با ما تماس بگیرید.
